مقررات ملی ساختمان در خصوص بتن ریزی در هوای گرم چنین بیان داشته است:
“هوای گرم هنگام بتن ریزی باعث پایین آمدن کیفیت بتن تازه و سخت شده می گردد. هوای گرم به دمای زیاد هوا همراه با باد یا بدون باد و رطوبت کم اطلاق می شود. این عوامل باعث تبخیر سریع آب ، افزایش سرعت آبگیری سیمان ، کاهش کارایی بتن تازه و تسریع گیرش آن می شوند که می تواند موجب کاهش مقاومت نهایی بتن گردند و هوای گرم همچنین باعث مشکلاتی در بتن ریزی و متراکم کردن آن و تشدید جمع شدگی خمیری می شود. و موجب ترک در بتن جوان می گردد.”
بتن ریزی در هوای گرم مشکلات فراوانی نسبت به بتن ریزی در هوای معتدل در بر دارد و این مشکلات اثر مستقیم بر ویژگی های بتن تازه و بتن سخت شده دارد. به عنوان مثال در بتن تازه آهنگ گیرش سرعت یافته و اسلامپ به شدت کم می گردد و عملیات انتقال و تراکم و پرداخت بتن با مشکل مواجه می شود. از طرف دیگر افزایش سرعت گیرش باعث می شود که محصولات هیدراتاسیون به شکل نامنظم و کاملا تصادفی شکل بگیرند که این باعث کاهش مقاومت بتن در دراز مدت خواهد شد و به علاوه در بتن سخت شده مقاومت و پایایی بتن به علت بروز ترک های خمیری در بتن در اثر تبخیر آب از سطح بتن کاهش می یابد. در هوای گرم باید توجه ویژه نسبت به مواد تشکیل دهنده ی بتن ، روش های تولید ، نقل و انتقال ، بتن ریزی و عمل آورن مبذول داشت تا از بروز دمای زیاد در بتن و نیز از تبخیر آب که می تواند مقاومت قابلیت بهره برداری و پایایی قطعه و یا سازه را تقلیل دهد جلوگیری شود.”
بر طبق آیین نامه بتن ایران (آبا) :
بتن ریزی در هوای گرم باعث پایین آمدن کیفیت بتن تازه و سخت شده می گردد. هوای گرم به دمای زیاد هوا همراه یا بدون باد و رطوبت کم اطلاق می شود. این عوامل باعث تبخیر سریع آب ، افزایش سرعت آبگیری سیمان ، کاهش روانی و کارایی بتن تازه و تسریع گیرش آن می شود که می تواند موجب کاهش مقاومت نهایی بتن گردند. هوای گرم همچنین باعث ایجاد مشکلاتی در بتن ریزی و متراکم کردن آن و تشدید جمع شدگی خمیری می شود و موجب ترک در بتن جوان می گردد.
مطابق با استاندارد ملی ایران شماره ۸۴۵۱
“هوای گرم ، شرایط باید به گونه ای باشد که در زمان بتن ریزی دمای بتن بیشتر از ۳۰ درجه سیلیسیوس و دمای محیط بیشتر از ۳۸ درجه سیلیسیوس نباشد.
بر طبق آیین نامه بتن ایران (آبا) و همچنین طبق مقررات ملی ساختمان ایران مبحث نهم
“دمای بتن در هنگام بتن ریزی نباید بیش از ۳۲ درجه سیلیسیوس برای بتن معمولی و ۱۵ درجه سیلیسیوس برای بتن های حجیم باشد. بتن ریزی در هوای گرم باید با فراهم آوردن شرایط مناسب ، اتخاذ تدابیر لازم و تایید دستگاه نظارت صورت گیرد.”
استاندارد اروپایی ENV 206 حداکثر دمای بتن را به ۳۰ درجه محدود نموده و موارد زیر را بیان نموده است.
مطابق با آبا و مبحث نهم برای کاهش دمای بتن در بتن ریزی در هوای گرم بر حسب مورد کاربرد روش های زیر الزامی است.
الف) برنامه ریزی مناسب و دقیق برای زمان های شروع و مراحل ساخت بتن و بتن ریزی
ب) تنظیم زمان بتن ریزی در هنگام خنک بودن هوا
پ) به کار بردن سیمان مناسب با حرارت زایی کم و جایگزین کردن مقداری از سیمان با مواد پوزولانی و یا روباره ای و یا استفاده از طرح اختلاط مناسب به منظور احتراز از مصرف سیمان زیاد
ت) عدم استفاده از سیمان با دمای بیش از ۷۵ درجه سیلیسیوس در هنگام اختلاط
ث) پایین نگهداشتن دمای سیمان با نگهداری سیمان در سیلوهای عایق بندی شده و یا رنگ آمیزی شده به رنگ سفید
ج) کاهش دمای سنگدانه ها با انبار کردن آن ها در سایه ها یا آب پاشی یا دمیدن هوای سرد به آن ها
چ) خنک کردن آب مصرفی و یا جایگزین کردن بخشی از آن با یخ خرد شده و یخ پولکی
ح) عایق کردن منابع و لوله های تامین آب و یا رنگ آمیزی آن به رنگ سفید برای قسمت هایی که در برابر تابش مستقیم آفتاب قرار می گیرند.
خ) نگهداری ابزار و ماشین آلات تهیه و حمل و مخلوط بتن در سایه و یا آب پاشی آن ها
د) عایق کردن مخلوط کن ها و یا پاشیدن آب سرد و یا دمیدن هوای سرد به آن ها یا رنگ آمیزی آن ها به رنگ سفید.
بتن ریزی حجیم در هوای گرم ، تغییرات دمای به وجود آمده بین سطح و قسمت های داخلی سبب بروز ترک های حرارتی می گردد و این ترک ها می توانند معبر مناسبی برای نفوذ بیشتر عناصر زیان آور و خرابی بتن گردد بنابراین ترک در بتن یکی از بزرگترین عوارض بتن ریزی در هوای گرم می باشد که باید به شدت با آن مبارزه نمود.
ترک خوردگی در بتن به یکی از دو حالت زیر اتفاق می افتد.
تدابیر احتیاطی ذیل را می تواند در زمان اجرا به کار برد و امکان بروز ترک های قبل از زمان گیرش اولیه بتن را به حداقل رساند.
الف) قالب ها و کف زمین مرطوب باشند.
ب) سنگدانه های خشک و جاذب آب خیس شوند.
ج) بادشکن ها و سایه بان های موقت برای کاهش دمای بتن ساخته شوند.
د) دمای بتن با خنک کردن آب اختلاط و سنگدانه های پایین نگه داشته شود.
ه) برای به حداقل رساندن تبخیر آب از سطح بتن مرطوب نگه داشتن بتن از ساعات اولیه تا مدت زیادی ادامه یابد.
و) نباید استفاده از قالب های محافظ درجا را جایگزین مناسبی برای عمل آوری در هوای گرم تلقی کرد. باید اینگونه قالب ها تا حد امکان و به سرعت و قبل از اینکه خسارت به بتن وارد آید از بتن جدا شوند و سپس آب رو به پایین به درون قالب ها جریان یابد. آب عمل آوردن نباید به قدری خنک تر از بتن باشد که ترک خوردگی ناشی از تغییرات دما از حداقل ممکن بیشتر شود.
ز) سطوح بتن را مادامی که هنوز نم دارد به وسیله کاغذ محافظ ، ورقه های پلاستیکی منعکس کننده گرما ، یا عمل آورنده غشایی پوشاند.
بر طبق آبا و مقررات ملی ساختمان
“به منظور جلوگیری از ایجاد ترک ، باید تدابیر زیر برای جلوگیری از کاهش رطوبت و جلوگیری از افزایش دمای بتن ، پس از بتن ریزی اتخاذ شود.
الف) حفظ بتن از جریان باد و تابش آفتاب توسط بادشکن و سایبان
ب) جلوگیری از تبخیر آب بتن با آب پاشی بتن و هوای مجاور آن
پ) در سازه هایی که ترک خوردن بتن به طور کلی غیر قابل قبول باشد ، لازم است تدابیر احتیاط ویژه ای اتخاذ گردد.”
منبع : تکنولوژی بتن و آزمایشگاه همراه با طرح اختلاط نوشته مهندس فرهاد مصباح ایراندوست
1 Comment
ممنون بابت اطلاعات خوبتان