در این مقاله می خوانید:
مواد مضاف هوازا موادی هستند که سبب تشکیل حباب های بسیار ریز هوا که به طور یکنواخت در حجم بتن یا ملات توزیع شده اند، می گردند. این حباب ها پس از سخت شدن بتن یا ملات در آن باقی می ماند. طبق آبا مواد مضاف هوازا موادی هستند که سبب تشکیل حباب های هوای بسیار ریز که به طور یکنواخت در حجم بتن یا ملات توزیع شده اند، می گردد این حباب ها باید پس از سخت شدن بتن و یا ملات در آن باقی بمانند.
حباب های هوا، پایایی بتن را در برابر رطوبت ، یخ زدن و آب شدن های مکرر افزایش می دهند و مقاومت بتن را در برابر پوسته پوسته شدن سطحی ناشی از یخ زداهای شیمیایی زیاد می کند. همچنین با مصرف این مواد کارایی بتن تازه و نفوذناپذیری بتن سخت شده، به میزان قابل توجه بیشتر می شود و نیز جدا شدن دانه ها و آب انداختن بتن کاهش می یابد و یا از بین می رود.
اندازه حباب های هوا تولید شده، در اثر وجود مواد حباب زا در بتن در مقایسه با ذرات ماسه بسیار ریزتر بوده در حالی که همین حباب ها در مقایسه با لوله های موئینه موجود در خمیر سیمان سخت شده بسیار بزرگ هستند. اندازه حباب های هوا در بتن های معمولی در مقایسه با بتن های دارای مواد مضاف هوازا بسیار بزرگ می باشد. این حباب های هوا (حباب های ایجاد شده در اثر مواد افزودنی) موجب ازدیاد پلاستیسیته بتن و افزایش حجم خمیر سیمان می گردد.
دانه بندی مصالح سنگی ریز بر روی میزان هوای تولید شده در داخل بتن به صورت زیر تاثیر می گذارد.
مقررات ملی ساختمان مبحث نهم مطابق جدول زیر می باشد.
محاسن استفاده از بتن هوادار را به صورت فهرست وار به شرح زیر می توان اعلام نمود.
در یک بتن معمولی در اثر یخبندان و انبساط آب، اضافه حجم پیدا می کند، زمانی که یخ آب می شود، حجم قطعه بتنی به حالت اولیه خود بر نمی گردد و همیشه مقداری از انبساط حجمی در آن باقی می ماند، به دنباله این اضافه حجم، خلل و فرج های داخل بتن نیز بزرگتر شده و در سیکل های بخبندان قطعه بتنی آب بیشتری می مکد و در نتیجه در برابر انبساط یخ در فشار بیشتری قرار می گیرد و این پدیده در چند سیکل یخبندان و ذوب شدن موجب متلاشی شدن قطعه بتنی می گردد.
عملکرد حباب های هوا به این صورت است که ضمن اینکه نفوذ آب را به بتن محدود تر می کند، چنانچه آب به مقدار کمی نفوذ کند و یخ بزند ، حفرات هوا افزایش حجم ناشی از یخ زدن را جبران می کند و از خراب شدن بتن جلوگیری می کند.
در بتن های معمولی که در سطح جاده ها و باند فرودگاه ها مورد استفاده قرار می گیرند برای جلوگیری از یخ زدن سطح باند یا جاده بر روی آن نمک می ریزند، نمک بر روی بتن تاثیر نامطلوب گذاشته و به مرور زمان موجب ورقه ورق شدن بتن می گردد. استفاده از بتن هوادار موجب افزایش مقاومت بتن در برابر ورقه ورقه شدن بتن در برابر نمک می گردد.
هرچه بتن های معمولی را خوب متراکم کنیم هرگز نمی توانیم درصد هوای موجود در بتن را به صفر برسانیم. و هیچگاه نمی توانیم نفوذ آب را به داخل بتن به صفر برسانیم. نفوذ آب به داخل به خصوص در مواردی که قطعه بتنی در مجاورت نمک ها و سولفات ها قرار داشته باشد موجب خوردگی آرماتور ها و خرابی بتن می گردد. بتن های هوادار در مقابل نفوذ آب، نسبت به بتن های معمولی مقاومت بیشتری از خود نشان می دهد در نتیجه آسیب های ناشی از نفوذ آب به حداقل می رسد.
با تولید حباب هوا در بتن، ساختن، ریختن، عمل آوردن بتن آسان می گردد زیرا حباب هاب هوا در بتن مانند ساچمه عمل می کنند و ضمنا می توان آب لازم برای ساختن بتن در هر متر مکعب را ۱۰ الی ۱۵ لیتر کم نمود. بتن با حباب هوا بهتر به فولاد می چسبد و در برابر گرمای زیاد و سرمای زیاد و یخبندان و اثرات شیمایی مقام تر است.
جداشدگی را می توان به صورت جدا شدن مواد متشکله یک مخلوط غیر همگن از یکدیگر تعریف کرد، به صورتی که توزیع مواد در مخروط یکنواخت نباشد. در بتن اختلاف بین اندازه ذرات (دانه بندی نامناسب) و همچنین اختلاف بین وزن مخصوص و عدم دقت در حمل بتن دلایل اصلی جداشدگی است. در مخلوط هایی با نسبت آب به سیمان کم خطر جداشدگی دانه ها کمتر اتفاق می افتد و از آنجایی که استفاده از مواد حباب زا باعث کاهش میزان آب مصرفی در بتن می گردد موجب کاهش احتمال جداشدگی در بتن می شود.
مانند بهبود قابلیت پمپ کردن، حصول ساخت یکنواخت تر و صاف تر در بتن، مقاومت عالی در زیر آب، پیشگیری از جمع شدن آب در زیر آرماتورها در بتن آرمه، پایداری در مقابل حمله مواد شیمیایی و حمله سولفات ها، افزایش مقاومت خمشی و سایشی در اثر استفاده از مواد افزودنی حباب زا به وجود می آید.
با توجه به تمام مطالب بیان شده به طور کلی، استفاده از مواد حباب زا در اکثر کارهای بتنی به ویژه در هوای سرد و در شرایط یخبندان می توان اثرات مطلوبی داشته باشد.
با ایجاد حباب های هوا در مخلوط بتن مقاومت فشاری و خمشی کاهش می یابد ، ولی با توجه به افزایش کارایی و در نتیجه کاهش آب اختلاط و نیز تقلیل مقدار ماسه در بتن حاوی مواد حباب زا، می توان در طرح اختلاط اصلاحاتی را انجام داد که کاهش مقاومت فشاری و خمشی بتن ، جبران شود.
طبق مشخصات دت ۴۰۲ کاهش مقاومت فشاری و خمشی بتن دارای مواد مضاف هوازا در سنین ۷ و ۲۸ روزه نسبت به بتن شاهد (بتن بدون مواد حباب ساز) نباید بیشتر از ۱۰ درصد باشد.
منبع : تکنولوژی بتن و آزمایشگاه همراه با طرح اختلاط نوشته مهندس فرهاد مصباح ایراندوست