آب انداختن بتن ، علل و راهکارهای پیشگیری

آب انداختن بتن

آب انداختن بتن در واقع نوعی جداشدگی در بتن است. ایجاد جدا شدگی در بتن سبب می شود مخلوطی با کارایی مناسب که می توانست یک بتن مقاوم و اقتصادی را ایجاد کند به محصولی کرمو ، ضعیف ، بی دوام و با کیفیت متغیر تبدیل می شود.

جداشدگی به این معنی که لایه ای نازک از آب آغشته به سیمان روی بتن جمع شود.

در حقیقت آب انداختن بتن در اثر عدم توانایی مواد جامد مخلوط ، در نگهداری کل آب موجود (در هنگام ته نشست شدن) صورت می گیرد ، بدین گونه که سنگدانه های درشت در اثر وزن مخصوص خود و همچنین مساعد بودن شرایط دیگر مانند اسلامپ ، طرح اختلاط ، ویبره ، ته نشین شده (آب نسبت به دیگر اجزا مخلوط وزن مخصوص کمتری دارند) در نتیجه نمی توانند آب اطراف خود را حفظ کنند. زمانی که خمیر سیمان به اندازه کافی سخت شود و مرحله ته نشین شدن خاتمه یابد آب انداختن بتن متوقف می شود ، در اثر آب انداختن بتن قسمت بالای بتن پر آب شده ، مقدار آب موجود از آبی که در طراحی در نظر گرفته شده بیشتر شده  به عکس در قسمت پایینی بتن ، مقدار آب کمتر می شود و با ریختن لایه بعدی بتن روی آن و بر جای ماندن این آب اضافی لایه ای بسیار ضعیف از بتن بین این دو لایه به وجود می آید.

آبی که در سطح نهایی بتن جمع شده هنگام پرداخت سطح بتن (لایه فشاری بتن در اکثر موارد) لایه سطحی ضعیفی به وجود می آورد. از طرف دیگر در هوای گرم اگر سرعت تبخیر آب سطحی بتن بیش از سرعت آب انداختن بتن باشد ممکن است ترک های جمع شدگی خمیری ایجاد شود. علاوه بر جمع شدن آب در سطح بتن و تبخیر شدید آن مقداری از آب در بتن در اثر گرما به صورت بخار به طرف بالا صعود می کند که در زیر ذرات سنگ درشت  یا در زیر میلگردها محبوس شده و در این صورت ناحیه ای با چسبندگی بسیار ضعیف به وجود می آید.

راهکارهای پیشگیری

میزان آب انداختن بتن را می توان بر اساس استاندارد ملی ایران شماره 3820 و یا میزان استاندارد ASTM C232 تعیین نمود. برای جلوگیری از خطر آب انداختن بتن می توان از روش های زیر استفاده کرد.

• استفاده از سیمان های ریز دانه در بتن : این امر به دلیل این است که ذرات ریزتر سیمان زودتر هیدراته شده و دیرتر ته نشین می شوند مصرف سیمان با خاصیت قلیایی زیاد یا سیمانی که دارای C3A زیاد باشد.
• استفاده از عیار سیمان بالاتر : احتمال آب انداختن در مخلوط های پر عیار سیمان نسبت به مخلوطهای کم عیار سیمان کمتر است.
• اضافه کردن مواد پوزولانی یا خاکستر بادی یا دوده سیلیسی یا مواد ریزدیگر: کاهش آب انداختن بتنی که در آن از دوده سیلیسی استفاده شده است ناشی از سطح مخصوص زیاد دوده سیلیسی است که موجب می گردد مقدار آب کمتری برای ظهور پدیده آب انداختگی در مخلوط بتن باقی بماند.

ضمن اینکه کاهش آب انداختگی بتن ، گرایش آن را به ایجاد ترک ناشی از جمع شدگی خمیری افزایش می دهد.

دوده سیلیسی آب آزاد موجود در بتن را به سرعت جذب می نماید و بروز ترک های ناشی از نشست خمیری خشک شدن سطح را تشدید و تسریع می کند. از این دیدگاه بتن حاوی دوده سیلیسی باید بلافاصله پس از ریختن و پرداخت سطح بتن ، مراقبت شود تا از خشک شدن سطح آن جلوگیری شود. عموما عمل آوری با آب شرایط بهتری را نسبت به سایر روش ها از جمله با ورقه های پلاستیک یا مواد عمل آورنده به وجود می آورد.

• اضافه کردن پودر آلومینیوم : اضافه کردن پودر آلومینیوم به مخلوط بتن خطرات آب انداختگی را کاهش می دهد (به علت ایجاد حباب هوا) ایجاد حباب هوا و اضافه کردن مواد حباب زا دیگر در بتن خطر آب انداختن را کاهش می دهد.
• اضافه نمودن کمی نمک طعام به بتن می تواند آب انداختن آن را کاهش دهد: در زمانی که کلرور کلسیم به مخلوط اضافه شود موجب می گردد که آب انداختگی کاهش یابد. باید توجه داشت که وجود کلریدها در آب مصرفی بتن باعث خوردگی بیشتر میلگردها در سازه های بتن آرمه می گردد بنابراین استفاده از کلرید ها در سازه های بتن آرمه به هیچ وجه مجاز نمی باشد.
• استفاده از بتن با اسلامپ پایین خطر آب انداختن بتن را کاهش می دهد.
• دانه بندی مناسب و استفاده از نسب کافی از سنگدانه های ریز مخصوصا استفاده از دانه های کوچکتر از 150 میکرون باعث کاهش خطرات آب انداختگی بتن می گردد.
• استفاده از افزودنی هایی مانند روان کننده ها و فوق روان کننده ها به جز در اسلامپ های خیلی زیاد خطر آب انداختن را کاهش می دهد.